Przed rozpoczęciem działalności czy podpisania umowy o najem warto zastanowić się nad formą opodatkowania.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
a najem
Dla
jednoosobowej działalności gospodarczej polskie regulacje
przewidują cztery podstawowe formy opodatkowania. Wybór jednej z
nich zależy od rodzaju prowadzonej działalności i od rachunku
ekonomicznego.
Opodatkowanie
najmu zależy od tego, czy najem prowadzony jest w ramach
działalności gospodarczej a w drugiej kolejności od wyboru
płatnika. W ramach działalności gospodarczej wybrać możemy:
–
opodatkowanie na zasadach ogólnych bądź
–
podatek liniowy,
poza
działalnością zaś:
–
opodatkowanie na zasadach ogólnych lub
–
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (wg
stawki
8,5%)
W kolejnych częściach artykułu objaśnimy cechy poszczególnych form opodatkowania.
Zasady ogólne – skala podatkowa
Opodatkowanie
na zasadach ogólnych jest najczęściej wybierane przez
przedsiębiorców i polega na opodatkowaniu dochodów (przychodów
pomniejszonych o koszta ich uzyskania) według dwustopniowej skali:
a)
do 85 528 zł* dochodu/dany rok rozliczeniowy:
– 18% minus kwota zmniejszająca podatek
b)
powyżej 85 528 zł* dochodu/dany rok rozliczeniowy:
–
14 539 zł 76 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł*
*
na rok 2020 zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o PIT obowiązującym od
1 I 2020.
W
przypadku wyboru skali podatkowej płatnik zobowiązany jest do
prowadzenia Księgi
Przychodów
i Rozchodów
oraz do rokrocznego sporządzania spisu z natury.
Przedsiębiorcy
rozpoczynający działalność oraz tzw. mali podatnicy (na 2020 rok
o dochodzie do 8 747 000 zł/rok) mogą wybrać kwartalny okres
rozliczenia lub miesięczny, reszta podatników jedynie ten drugi.
Do
30 IV roku
następującego
po roku podatkowym podatnik obowiązany jest złożyć zeznanie
podatkowe PIT-36.
Podatnik
ma ponad to prawo do:
–
wspólnego rozliczenia z małżonkiem,
–
korzystania
z ulg podatkowych,
–
rozliczenia jako osoba samotnie wychowyjąca dziecko,
–
skorzystania z kredytu podatkowego,
–
odjęcia kosztów od przychodów w obliczeniu podstawy opodatkowania,
– rozliczenia wszystkich przychodów opodatkowanych na zasadach ogólnych na jednym zeznaniu rocznym.
Podatek liniowy
Również
polega na opodatkowaniu dochodu (przychodów pomniejszonych o koszta
ich uzyskania), jednak według stałej stawki 19% niezależnej od
wysokości dochodu.
Forma
ta również wymaga prowadzenia ksiąg przychodów i rozchodów, nie
pozwala jednocześnie na takie udogodnienia jak wspólne rozliczenia
z małżonkiem, skorzystanie z większości ulg podatkowych,
otrzymanie kredytu podatkowego, wspólne rozliczenia z dzieckiem jako
osoba samotnie wychowująca dziecko czy skorzystanie z kwoty wolnej
od podatku.
Do
30 IV roku następującego po roku
podatkowym podatnik obowiązany jest złożyć zeznanie podatkowe
PIT-36L.
Dodatkowe
korzyści płynące z opodatkowania liniowego:
–
dochody opodatkowane liniowo nie mają wpływu na podwyższenie
stawki podatku od dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych,
–
łatwość wyliczenia podatku ze względu na stały procent i brak
kwoty zmniejszającej podatek,
– możliwość odjęcia od przychodu poniesionych kosztów podatkowych.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Wybrawszy
formę ryczałtu, podatnik nie może odliczyć od przychodów kosztów
ich uzyskania, a więc podstawę opodatkowania stanowi jego przychód.
Stawka ryczałtu jest stała i wynosi 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%,
12,5%, 17% bądź 20% w zależności od rodzaju działalności.
Opodatkowanie
ryczałtem wybrać mogą jedynie:
–
osoby, które w danym roku podatkowym rozpoczynają działalność
gospodarczą, a nie korzystają z opodatkowania w formie karty
podatkowej, niezależnie od wysokości przychodów,
–
osoby fizyczne uzyskujące przychód z pozarolniczej działalności
gospodarczej w tym spółki cywilne osób fizycznych oraz spółki
jawne osób fizycznych), których przychody z poprzedzającego
roku podatkowego:
- nie przekroczyły 250 000 euro (w 2020 roku: 1 093 350 zł) w przypadku danej działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie,
- nie przekroczyły łącznej sumy 250 000 euro przychodów wspólników z działalności prowadzonej w formie spółki;
Art.
8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym wymienia konkretne
działalności, które bezwzględnie
nie mogą zostać opodatkowane w formie ryczałtu.
Rozliczenie
kwartalne dostępne jest jedynie dla przedsiębiorców, których
przychody z samodzielnie prowadzonej działalności lub spółki nie
przekroczyły w poprzedzającym roku podatkowym 25 000 euro (w 2020
roku: 109 335 zł), natomiast z rozliczenia miesięcznego skorzystać
mogą wszyscy.
Podatnik,
wybrawszy formę ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
obowiązany jest do:
–
prowadzenia ewidencji przychodów,
–
posiadania i przechowywania dowodów zakupu,
–
prowadzenia wykazu środków trwałych, wartości niematerialnych i
prawnych
–
sporządzenia
spisu z natury w konkretnych sytuacjach, m.in. w
przypadku zmiany wspólnika czy
w przypadku likwidacji działalności na dzień likwidacji,
–
sporządzenia wykazu składników stanowiących majątek w przypadku
przekształcenia w jednoosobową Sp. z o.o. przedsiębiorcy będącego
dotąd osobą fizyczną
Ryczałtowcy zobowiązani są do sporządzenia rozliczenia rocznego w formie PIT-28 od 15 II do końca tegoż miesiąca roku następującego po roku podatkowym.
Karta podatkowa
Również
należy do ryczałtowej formy opodatkowania, jednak jego wysokość
nie zależy w żadnym stopniu od przychodów podatnika.
Stawka
zależy m.in. od:
–
rodzaju wykonywanych usług,
–
wielkości zatrudnienia,
–
rozmiaru prowadzonej działalności,
–
liczby ludności miejscowości, w której prowadzona jest
działalność,
a
odliczyć od niej można jedynie składkę na ubezpieczenie
zdrowotne.
Podatników,
którzy mają prawo wybrać formę karty podatkowej, wymienia art. 23
ust. 1 z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Podatnik
rozliczający się za pomocą karty podatkowej nie ma obowiązku
prowadzenia Księgi Przychodów i Rozchodów, musi jednak spełnić
szereg innych wymogów takich jak:
–
prowadzenie ewidencji zatrudnienia, jeśli zatrudnia pracowników,
–
wydawanie na życzenie klienta rachunków i faktur,
–
rozliczania zaliczek na podatek oraz składek ZUS od przychodów
zatrudnionych pracowników,
–
złożenie do 31 I na formularzu PIT-16A rocznej deklaracji za
poprzedni rok podatkowy o zapłaconej i odliczonej od karty w danym
roku wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne,
–
informowanie o wszelkich zmianach takich jak np. stan zatrudnienia,
– w przypadku likwidacji działalności sporządzenia wykazu składników majątku.
Którą z form warto wybrać?
Oczywiście
każda sytuacja jest nieco inna, więc ciężko jednoznacznie
określić, która z form opodatkowania będzie najlepsza dla Twojej
działalności.
Z powyższego wynika jednak, że ryczałt
będzie dobrym rozwiązaniem głównie dla tych, którzy nie mają
dużych kosztów, dotyczy to również najmu. W przypadku ryczałtu
nie jesteś w stanie wpisać sobie remontu, zakupu wyposażenia czy
nawet czynszu w koszta. W takim wypadku, jeśli jesteś osobą
fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, być może
warto rozpatrzeć opodatkowanie na zasadach ogólnych – skalę
podatkową. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, w
zależności od przysługujących Ci ulg i wysokości usyskanych
dochodów, będą to zasady ogólne lub podatek liniowy – bardziej
opłacalny dla osób osiągających wyższe dochody.
To
samo tyczy się innego rodzaju działalności.
Ryczałt
będzie dobrym rozwiązaniem najczęściej dla przedsiębiorców,
którzy nie mają dużych kosztów uzyskania przychodów, a nie chcą
prowadzić księgowości.
Jednak
w przypadku wysokich kosztów lepszym rozwiązaniem wydaje się skala
podatkowa dla przedsiębiorców o dochodach nieprzekraczających
granicy (85 528 zł/rok na rok 2020) oraz dla tych, którym
przysługują znaczne ulgi. Forma ta będzie również dobrym
rozwiązaniem dla osób, które chcą rozliczać się wraz z
małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko czy w końcu
w przypadku, gdy płatnik chce mieć możliwość skorzystania z
kredytu podatkowego.
Dla
osób, których podstawa opodatkowania przekracza granicę skali
podatkowej (85 528 zł/rok na rok 2020) lub którzy chcą założyć
kolejną działalność, nie przekraczając jednocześnie tej granicy
dla prowadzonej już działalności, rozsądniejszym wyborem może
się okazać podatek liniowy.
Życzymy powodzenia w rozsądnym wyborze formy opodatkowania! Bądźcie z nami!
Materiał powstał dzięki dofinansowaniu z NIW-CRSO w ramach programu PROO.